Sevgili Sedat Canbaz’ı çoğunuz bilirsiniz fakat tanımayan arkadaşlar için umarım bu röportaj tanıtıcı olur. Sağ olsun beni kırmadı ve kendisiyle hoş bir röportaj gerçekleştirdim. www.sedatchess.com adresinde referans olarak dünyanın kabul ettiği engineler arası turnuvaları düzenleyen ve Rating Listiyle adını duyurmuş bu satranç aşığıyla bakalım neler konuşmuşuz.
M.Servet Kültür: Öncelikle Röportaj isteğimi geri çevirmediğiniz için teşekkürler Sayın Canbaz. Çalışmalarınızı yakından takip etmekteyim. Satranç ve programlar günümüzde birbiriyle o denli bağlı ki,tanışma hikayenizden başlayalım.
Sedat Canbaz: Satranca 6 yaşında iken babamın isteği ve yardımı ile başladım. Satranç programlarına karşı oynama arzum 1997/98 yılarında doğmuştu. İlk tanıştığım ve oynadığım satranç programları Fritz, Chessmaster, Arasan gibi programlardan oluşurdu. Bu güçlü programlara karşı neredeyse tüm oyunlarda mağlup oluyordum ve bir gün ben bu programları yenemeyeceğim en iyisi kendi aralarında oynasınlar bakalım neler olacak dedim. Tabii O zamanlar Auto232 modundan pek haberim yoktu ve örnek olarak Chessmaster ile Fritz i karşı karşıya getirmek için iki bilgisayarı bir araya getirip manuel hamleleri kendim oynatırdım. Bu tür iki bilgisayar arasında oynanan maçlar çok çekişmeliydi. Harika müsabakalar izlemekteydim ve inanılmaz bir şekilde zevk alıyordum. Bugünlerde ise buna hiç gerek kalmadı, herşey otomatik olarak turnavalar düzenleyerek gerçekleşmektedir.
M.Servet Kültür: Peki Engine Rating Listesi oluşturma fikri nasıl oluşdu? Kaç yıldır test yapıyorsunuz ?
Sedat Canbaz: Belirli bir zaman sonra elde etmiş olduğum enginelerin oyunlarının sonuçlarını dünyaya açıklama isteği hissettim. Ve bu Rating Listlerimi ve Turnuvalarımı internet ortamında sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaşamaktayım.Enginleri 10 yılı aşkın bir süredir test etmekteyim.
M.Servet Kültür: Tam olarak engine Rating Listinizin Dünyadaki yeri nedir ?
Sedat Canbaz: Güzel bir soru. Ben en son bilgisayar teknolojileri ve en yeni engine versiyonlarını takip ederek ve uygulayarak sizlere kaliteli bir rating oluşturma ve seçme şansı vermekteyim. Zannediyorum bu sorunun asıl cevabını ve yorumunu en iyi sizler yaacaksınız.
![](http://www.satrancokulu.com/wp-content/uploads/2018/04/ilerletmek-kolay-4.png")
M.Servet Kültür: Rating Listinize engine yapımcılarının ve bu alandaki önemli kişilerin tepkileri neler?
Sedat Canbaz:Kendileri ile devamlı olarak haberleşmekteyim ve çok olumlu tepkiler almaktayım. Ayrıca yeni başlayan arkadaşlara da elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışıyorum.
M.Servet Kültür: Diğer engine rating listleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sedat Canbaz:SSDF,CCRL,CEGT gibi rating listleri başarılı bulmaktayım ve ilgi ile takip etmekteyim.
M.Servet Kültür: Sitenizde Rating List ve Turnuva oyunları haricinde Açılış kitapları bulunmakta. Bu açılış kitapları Perfect serisi hakkında konuşmak istiyorum. Perfect açılış kitapları ve özellikleri hakkında bilgi verirmisiniz ve ayrıca Testlerde kullandığınız açılış kitapları ile kendi kitaplarınız arasındaki farklar nelerdir ? Ve tabi ki tavsiyeleriniz?
Sedat Canbaz:Aslında neredeyse tüm testlerimde kendime ait Perfect açılış kitapları veya Top 100 açılış pozisyonlarımı kullanmaktayım. Enginelerin kendisine ait kitapları pek kullanmam, nedeni çok açık çünkü ben bağımsız bir turnuva organizatörüyüm. Açılış kitapları hakkında bazı notlarım ve tavsiyelerim: Playchess server’de veya Uluslararası bir bilgisayar satranç turnuvası gerçekleşiyor ise;mutlaka enginelerin kendi kitapları kulanılmasını tavsiye ederim.Nedeni bağımsız kitaplar genelde 10-15 hamleye kadar oynar,oysa enginelerin kendi kitapları ortalama 20-25 hamle atmaktadırlar ve özelikle bazı engineler kaybetiği oyunlardaki açılışları uygulumamaktadır.Coğu engineler kendi kitapları ile yaklaşık 20-25 hamle atmaktadırlar ve kısa bir süre sonra tablebaseler devreye girmektedir.Bu demektir ki,bizler engineleri test etmiyoruz,sadece ve sadece kitapları ve tablebaseleri izliyoruz.Kısacası ben uzun açılışlar yapan kitapları değil,kendi enginenin gücünü test etmek ve görmek isterim.Ve kendi kitaplarını kulandıkları taktirde bazı oyunlar biraz sıkıcı olmaktadır çünkü pek farklı açılışlar görmemiz mümkün değil. Özelikle 3000-5000 oyunlar elimizde mevcut ise tıpa tıp aynı oyunlar görmemiz pek mümkün. Ayrıca bazı engineler kendi kitapları ile dezavantajlı açılışlarla başlamakta ve bu açılışlar yüzünden oyunu kaybetmektedirler. Bağımsız kitaplara gelince, hiç bir engineye ait değil, genelde kitaplardaki hamleler tüm engineler için iyileştirilmiştir. Ayrıca bağımsız kitaplarda 10-15 hamleyi geçmeyecek şekilde oynamaktadırlar ve birçok değişik açılışlar yapmaktadırlar. Bilgisayar Satranca yeni başladığımda 1998-1999 yılarda sadece enginelerin kendi kitaplarını kulanırdım. Bazı enginelerin kendi kitapları zayıf olduğundan dolayı ve uzun açılışlar yaptıktarı için,2002 yılında bağımsız kitapları yazmaya karar verdim: Perfect kitapları! En son yazmış olduğum Perfect kitaplarım aşağıdaki belirtmiş olduğum 3 farklı GUI’lerde kullanılmaktadır: *Perfect 12.32.ctg – Chessbase Açılış Kitabı (8 hamleye kadar) *Perfect 12.2.bkt ? Shredder Classic Açılış Kitabı (8 hamleye kadar) *Perfect 10.abk – Arena Açılış Kitabı (20 hamleye kadar)Ayrıca tüm GUI’ler için yazmış olduğum ”TOP 100 positions”( Açılış Pgn pozisyon dosyası)Perfect kitapların özellikleri ve içerikleri:- Kitaplarımdaki hamleler IM oyunculardan oluşur,tüm oyunlar 1970’den itibaren ve ortalama 2650 Elo.- Kitaptaki farklı kaynaklardan toplanan Pgn dosyasındaki oyunlar 25 hamle ve üstü,hiç bir blitz oyunu ve bilgisayar satranç oyunu içermez.- El yapımı ve dikkatlice en güçlü hamleler seçilmiştir.- 3 kere tekrarlama hamleler ile beraberlikle sonuçlanan açılışlar iptal edilmiştir.- Perfect 12.32.ctg’nin kitaptaki öğrenme özellikleri iptal edilmiştir.Tavsiyelerim:-Engine testlerde kitap ayarlarken: tüm engineler ayni kitabı kullansın-Perfect 12.32.ctg’nin Fritz GUI’deki ayarlar: Optimized;Min Games:3
M.Servet Kültür: Geriye dönüp baktığınızda, şimdiki durum ile engine gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sedat Canbaz: Engineler özellikle son dönemlerde çok dinamik ve etkin bir şekilde gelişmektedirler. Örnek olarak, 10-15 yıl öncesine kadar enginelerin sayısı 40-50 geçmiyor idi fakat bugünlerde baktığımızda bu sayı yaklaşık 400 bulmaktadır. Ayrıca 2000’li yıllara kadar maksimum 2700 Elo oynayabilen 3-5 engine’den oluşurken şimdiki durum ise 2700 -3000 Elo arasında oynayabilen en az 30 engine mevcut.
M.Servet Kültür: Malumunuz Rybka bu alanı son yıllarda domine etmekte.Rybka hakkında düşünceleriniz neler ?
Sedat Canbaz: Evet,bugünlerde Rybka’ya ciddi bir rakip bulmak çok zor. Kısacası ”Rybka” bir terminatör-yok edici!Başka bir değimle:Rybka bu gezegenden değil !!!
M.Servet Kültür: Peki ilerisi için düşünceleriniz neler ?Güçlü enginelerin satranca etkisi ne olacak ?
Sedat Canbaz: Hepinizin bildiği gibi son günlerde makine insanı yenmektedir.
Bu da demektir ki,insanlar güçlü top engineleri kulanarak satranç pozisyon çözümlerinde yardım alabilirler.
M.Servet Kültür: Engineleri nasıl temin ediyorsunuz?
Sedat Canbaz:Çoğu satranç programları CD olarak ChessBase/Almanya tarafından sipariş ile temin ediyorum. Bazı programları ise Lokasoft,RybkaChess… gibi sitelerden web üzerinden direkt olarak download etmekteyim.Freeware Enginleri ise WBEC http://wbec- ridderkerk.nl/html/newspage.htm adresinden temin ediyorum.
M.Servet Kültür: Türkiye’deki çalışmalar için neler düşünüyorsunuz?
Sedat Canbaz:Satranç programlar hakkında 2000’li yıllara kadar neredeyse Türkiye’de hiç bir çalışma yoktu. Fakat son yıllarda ülkemizde bilgisayar satranç ile ilgili başarılı çalışmalar görmekteyim. Özelikle Satranç Okulu’na Türkiye’deki bilgisayar satrancın tanınmasına yardımcı olduğu için yürekten teşekkürler. Ayrıca satranç bilgisayara katkıda bulunan; M. Servet Kültür, Erdoğan Güneş, Engin Üstün (Engin Max enginenin sahibi), Erdi Ata Bleda (Elf enginenin sahibi) çalışmalarını tebrik ediyorum. Bilgisayar Satranç Dünyasında olduğum için büyük bir zevk ve gurur duymaktayım.
M.Servet Kültür:Şahsım ve Satranç Okulu ailesi adına Teşekkürler Sayın Canbaz.
Sedat Canbaz:Ben teşekkür ederim.
”Bilgisayarlar değişti,
Engineler değişti,
Turnuvalar değişti,
Sadece Bilgisayar Satranca aşkım hiç değişmedi”
