Sayfa 37 – Satranç Okulu

Satrançta Yol Kesme

Rakibin saldırıda buluan veya savunma yapan iki taşının yoluna bir taş getirerek o iki taşı işlerini yapamaz hale getirmeye yol kesme denir. Aşağıdaki örnek daha iyi anlatacaktır. Beyazın kalesi ve fili siyahın geçer piyonlarının ilerlemelerini engellemekte. Siyah 1…Fd6 yaparak filini feda eder. Siyahın fili hangi taşla alınırsa alınsın taşlardan birinin yolu kesilir ve siyah da piyonunu vezire çıkma fırsatı yakalar.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Şiş

Satrançta şiş değerli bir taşı (örneğin şah veya vezir) tehdit etmek ve o taşın kaçması halinde arkadaki daha az değerli taşı alabilecek konum yaratmaktır. Şiş bir anlamda açmazın tersidir. Açmazda öndeki taş daha az değerliyken şişte arkadaki taş daha az değerlidir. Aşağıdaki ünlü etüd şiş teması üzerine kurulu.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Savunma

Satrançta rakibin bir tehdidine karşı savunma yapmak, önlem almaktır. Gerekirse bir piyonunuzu bir aletinizle savunabilirsiniz. Veya rakibinizin şah kanadındaki saldırı hamlelerine karşı savunma hamleleri yapabilirsiniz. Taşınızı bir kareyi, bir taşı veya rakipten gelecek bir tehdidi engellemek üzere bir hamle yaptığınızda savunma yapıyorsunuz demektir. Beraberlik sorularında sıklıkla beraberliği sağlayabilmek için bir beraberlik kombinezonu bulunmalıdır. Aşağıdaki örnekte rakibin vezir çıkmasını engellemek için beyaz filinden vazgeçer. Savunma taktiği filin fedası ve pat savunması. Bu örnekte ise savunma siyahın açarak şahından kurtulmaktır.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Sadeleştirme

Satrançta sadeleştirme belli bir hamle serisi ile ya daha rahat bir kazanca ulaşmak veya beraberliği sağlamak amacıyla değişmelre gitmektir. Materyal ödeyken tahtada çok taş varsa bu materyal üstünlüğünün anlaşılması kalabalık içerisinde kolay olmayabilir. Taşlar değiştikçe bu belirginleşir. Bunun yanı sıra bir konumda at altta olabilirsiniz. UYgun değişimlere giderek şah ata karşı şah konumunu getirirseniz berabereyi de kurtarmış olursunuz. Aşağıdaki konumda beyaz 1.Fe2 çekiyor amacı 2.Ff3 ile file yüklenmek. Bu sayede değişime giden beyazın işi kolaylaşır. Aşağıdaki örnekte ise beyaz kazanca ulaşmak için piyon kaybetmesine rağmen vezir değişimine gider.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Rok Atmış Şaha Saldırı

Rok atmış şaha saldırı mat amacıyla yapılan ataklara verilen addır. Bu sebeple şahı koruyan piyonları dağıtacak fedalar yapılabilir. Veya şahın etrafındaki piyonlar sürdürtülerek zayıflatılır, sonrasında oluşan gediklerden mat tehdit edilir. Bir diğer yöntem piyon sürüşleriyle rakip şahı koruyan piyonların parçalanmasıdır. Saldırı illa matla sonuçlandırılmak zorunda değildir. Bu saldırı sonucunda materyal kazancı da amaçlanabilir.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Pat

Satrançta pat şah çekilmemiş durumdayken bir tarafın kurallar dahilinde yapabileceği hamlesinin olmamasıdır. Pat beraberlik demektir. Yalnız her beraberlik pat değildir. Pat iafde edildiği oluşan özel bir berabere durumudur. Oyunlarda bazen beraberliği sağlamak amacıyla pat taktikleri uygulanır. Zor durumdaki taraf pata ulaşabilmek için aletlerini feda edebilir. Aşağıdaki örnekte beyazın kalesi adeta kudurmuştur ve korkusuzca kendini rakibin önüne atmakta. Fedakalığın amacı pata ulaşabilmek.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Oyunsonu Taktiği

Oyunsonunda oluşan taktiklere verilen addır. Satrançta oyunsonu oyunun son bölümüdür ve taşlar azaldığında ve de özellikle vezirler değişildiğinde oluşan bölümdür. Aşağıdaki örnekte beyazlar oyunu taktik bir imkan ile kazanır.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Kalite Fedası

File veya ata karşı kale vermeye kalite fedası denir. Sonuçta yine fir fedakarlık vardır ama feda değişim fedasıdır. Daha az değerli taşa karşı değerli taş verilir. Aşağıdaki örnekte beyaz yaptığı kalite fedasının karşılığını hemen almakta. Kalite fedası zaman zaman daha uzun vadeli düşünülerek de yapılabilir.

in Satranç Taktikleri

Satrançta Feda – İçeri Çekme

Satrançta feda belli bir amaçla sahip olduğumuz materyalden vazgeçmek veya dezavantajlı değişim yapmaktır. Örneğin bir oyuncu vezirini feda edebilir ama devamında ortaya çıkan şahı mat eder. Veya bir feda yaparsınız ve devamında verdiğinizden daha fazlasını taktik şekilde kazanırsınız. Bunun dışında konumsal fedalar dayapılabilir. Örneğin açılışta bir piyon feda eder ama bunun karşılığında gelişim üstünlüğü elde edersiniz. Veya Tal’in bazı oyunlarında görüldüğü gibi alet feda edebilir ve uzun vadede bir atak ile bunun karşılığını ararsınız.

in Satranç Taktikleri

Satrançta f7/f2 Karelerine Saldırı

f7 karesi siyahların, f2 karesi de beyazların zayıf noktasıdır. Bu iki kare bir tek şah ile korunduğu için açılışta pek çok taktik tema bu kareler üzerinden uygulanabilir. En basitinden Çoban Matı f7 karesinden yapılır. Aşağıdaki örnekte beyazlar feda ile siyahı f7 karesinden vurarak yener.