Herhalde ÇOBAN MATINI biliyorsunuzdur, bu aynı zamanda dört hamlede mat olarak da bilinir. Belki siz de yapmaya çalışmışsınızdır. Ama aslında Beyazlar için iyi bir açılış değildir. Evet zayıf veya ayakta uyuyan oyunculara karşı dört hamlede kazanabilirsiniz, ama zaten ne oynasanız böyle rakiplere karşı kazanırsınız. Bu yüzden ÇOBAN MATI yapmaya çalışmayın. Ve nasıl engelleyeceğinizi öğreniniz

1.e2-e4 e7-e5
2.Vd1-h5

Tıkla ve İzle: Çoban Matı – 1    Çoban Matı – 2

---

Tüm kitapları görebilirsiniz. Türkiye'nin en geniş satranç kitaplığı bizde!

---

İlk soru: burada Siyahlarla ne oynarsınız?
Önce rakibin TEHDİDİNİ bulun. Beyazın TEHDİDİ Vh5xe5’dir öyleyse önce bunu engellemeliyiz.
Ne yaparsanız yapın ama ZİGZAG ATAĞA düşmayin: 2…g7-g6?? 3.Vh5xe5+ (Şaha ve Kaleye ÇATAL atıyor) ve ardından 4.Ve5xh8 ve Vezir önüne gelen herşeyi alır.
Öyleyse Emre’yi nasıl korumalı? f7-f6 olmaz İMKANSIZ HAMLEDİR. Fatih AÇMAZDADIR! Vd8-f6 iyi olmayan bir gelişim hamlesidir: Veziri oyuna erken sokar ve g8’deki Atın çıkışını kapatır. Vd8-e7 iyi bir gelişim hamlesi değildir: d Piyonunun ve f8’deki Filin ÖNÜNÜ KAPATIR. d7-d6 kötü değildir ama f8’deki Filin ÖNÜNÜ KAPATIR . Ab8-c6 mükemmel bir gelişim hamlesidir bu yüzden bunu oynayacağız.

2… Ab8-c6
3.Ff1-c4

Durun ve Siyah için bir hamle düşünmeye başlayın.

Gene Beyazın tehdidine bakın, o zaman Vh5xf7 ile MAT TEHDİT ETTİĞİNİ görürsünüz. Bunu nasıl engelleyebilirsiniz? Aslında bunu açılış kurallarından birine karşı gelmeden engelleyemeyiz. Ag8-h6 Atı kenara koymuş olur (KENARDAKİ AT SAKAT ATTIR!). Aynı zamanda Beyaz d2-d4 oynayıp Fc1xh6 ile Atı saldırabileceğinden de kötüdür. Ve eğer Beyaz Atı kaçarsa, Vh5xf7 mattır. d7-d5 matı önler ama Er kaybeder. Vd8-e7 ve Vd8-f6 nın ikisi de olur ama Veziri oyuna erken sokmuş olur ve Fil veya Atın önünü kapar. f7-f6 hala imkansız hamledir Fatih AÇMAZDADIR! Benim oynayacağım hamle g7-g6’dır Beyaz Vezire SALDIRARAK ZAMAN KAZANIR.

3…. g7-g6
4.Vh5-f3
Burada Siyah ne oynamalı?
Gene rakibinizin tehdidine bakın. Bunu HER HAMLEDE yapmayı öğrenmelisiniz. Beyazın f7’yi tehdit ettiğini göreceksiniz. Bunu nasıl engelleyebilirsiniz? Vd8-f6 ile Vezirin hatıını kapatabilirsiniz. Ama Beyaz Vezir f3’de SALDIRIYA AÇIK olduğundan, o­nu kesmeyelim ve Ag8-f6 yapalım böylece araya taş kapamış olduk.

4… Ag8-f6
5.g2-g4

Şimdi ne yapmalı? Hamlenize karar vermeden önce Beyazın ne yapmaya çalıştığını anlamaya çalışın?
Beyazın fikri g4-g5 oynayarak atı TEHDİT ETMEKTİR ve eğer At kaçarsa, Vf3xf7 mattır. Dolayısıyla Siyah hızlı hareket etmeli. Atlarınızı Beyaz Veziri kovalayacak şekilde kullanın.

5…. Ac6-d4
İşte bu şekilde yapmalısınız. Bu hamle açılışta aynı taşlarla iki kez oynamamalı kuralına uymuyor ama eğer rakip de üçüncü kez Veziriyle oynamak zorunda kalacaksa bu hamle olur.
Bu hamle aslında AT ÇATALIDIR, f3 ve c2’ye saldırmaktadır. Eğer Beyaz Vf3-e3 oynarsa ne yaparsınız? Ad4xc2+, Vezire, Kaleye ve Şaha ÇATAL ATAR. Buna AİLE ÇATALI denir! Öyleyse Beyaz Vezirini c2’yi KORUYACAK bir yere kaçmalıdır.

6.Vf3-d1 d7-d5
Siyah gelişimde öndedir o yüzden konumu açar. Bu hamle e4’e Piyonla saldırır ve Filin çaprazını saldırı için açar.

7.e4xd5 Fc8xg4
8.f2-f3

Beyaz çoktan Gökhan’ı sürdü. Şimdi de F atih’i sürüyor. Hem Gökhan’ı hem de Fatih’i sürmek belaya davetiye yollamak gibidir.
Beyaz kaç taşını geliştirdi? Bir! Siyah kaç taşını geliştirdi? Üç! Beyaz taşlarını geliştirdi mi? HAYIR! ŞAH GÜVENLİĞİNE DİKKAT ETTİ Mİ? HAYIR! Beyaz pek çok kurala karşı geldi öyleyse Siyahın kuvvetli bir hamlesinin olması hiç de şaşırtıcı değil. Bulabilir misiniz?

8… Af6-e4!
Kendi isteğiyle ÇATALA GELİYOR! Siyah h4’den Vezir şahının kuvvetli olacağını görüyor bu sebepten Atını en saldırgan karesine açıyor.
Beyaz f3xe4 oynarsa ne olur? Siyah Fg4xd1 oynar Fatih AÇMAZDADIR . Dolayısıyla Beyaz öteki alışı deniyor.

9.f3xg4
Şimdi oyunu nasıl bitirirsiniz?

9… Vd8-h4+
10.Şe1-f1 Vh4-f2#
SURATTAN MAT! Ne garip ki Siyahı f7’den mat etmek isteyen Beyazın kendisi f2’den mat oldu!
Tekrar deneyelim ve Eğer Beyaz bu sefer daha iyisini yapabilecek mi görelim?

1.e2-e4 e7-e5
2.Vd1-h5 Ab8-c6
3.Ff1-c4 g7-g6
4.Vh5-f3 Ag8-f6
Bu hamleleri daha önceden gördük. Bu sefer Beyaz farklı bir fikir deniyor.

5.Vf3-b3

Gene Siyah taşları alın ve en iyi hamleleri bulmaya çalışın.

5… Ac6-d4
Bu hamleyi bulmak kolay değildir. Beyaz son hamlesiyle f7’ye Piyonu şah çekerek alma TEHDİDİYLE ikinci kez SALDIRDI . Beyazın f7’ye saldıran Veziri ve Filine karşılık, Siyahın f7’yi savunan bir tek Şahı olduğunu gördünüz mü? f7’yi koruyan en gözüken hamle Vd8-e7’dir ama bu hamle daha iyidir.
Şimdi Beyaz 6.Fc4xf7 oynarsa, Siyah 6…Şe8-e7 oynamalı. Artık Beyaz Vezir TEHDİT ALTINDADIR ve f7’deki Fili korumak için a2-g8 çaprazında kalmak zorundadır. Dolayısıyla 7.Vb3-c4 oynar. Şimdi Siyah b7-b5 oynar ve gene Veziri TEHDİT EDER. Eğer Vezir güvenli bir kareye kaçarsa Siyah bir sonraki hamlesinde Fili alır.
Bu varyant anlaşılması zordur, dolayısıyla hemen anlayamazsanız endişelenmeyin.
Sonuçta, Beyaz tuzağa düşmez ve o­nun yerine başka bir hamle oynar…

6.Vb3-c3 d7-d5
Bir önceki oyundaki fikrin aynısı, c8’deki Filin önünü açıyor.

7.Fc4xd5 Af6xd5
8.e4xd5
Siyah için bir hamle seçin.

8… Fc8-f5
TEHDİT YAPARAK gelişiyor. Bu hamlenin fikri nedir? Siyah c2’den bir ÇATAL TEHDİT EDİYOR: Ad4xc2+ ve Şaha ve Kaleye ÇATAL atıyor.
İki oyuncunun da taşlarını hedeflere saldırmak için nasıl kullandığında dikkat ediniz. Satranç bir takım oyunudur, taşlarınız beraber hareket ederlerse en iyi şekilde çalışırlar.

9.d2-d3

Filin c2’ye olan atağını engelliyor. Şimdi Siyahın çok zekice bir hamlesi var. Bulup bulamayacağınızı araştırın.

9… Ff8-b4!
Siyah farkediyor ki Beyaz Şah ve Vezir aynı çaprazdadırlar. Eğer Filinizi b4’e koyarsanız ne olur? Beyaz almak zorunda. Siyahın şah tehdidi, alışı veya tehdidi var mıdır? Evet: Ad4xc2+, Şah, Vezir ve Kaleye ÇATAL atıyor.Bir AİLE ÇATALI .
Bu konuma başka açıdan bakarak da sonuca ulaşabiliriz. Eğer Beyaz Vezir orada bulunmasaydı Ad4xc2 oynayıp ÇATAL atabilirdiniz. Beyaz Vezire saldırıp o­nu uzaklaştırabilir misiniz? Evet: Ff8-b4.
Eğer bu tür hamleler bulabilmeyi öğrenirseniz iyi bir oyuncu olabilme yolundasınız demektir.

10.Vc3xb4 Ad4xc2
Veziri kazanır.
ÇOBAN MATI ACEMİ OYUNCULAR TARAFINDAN DAHA ACEMİ OYUNCULARI YENMEK İÇİN OYNANAN ACEMİ AÇILIŞIDIR. Bir kez çoban matını ve o­nu nasıl engelleyeceğinizi öğrendikten sonra, OYNAMAYINIZ. Bir oyunu 4 hamlede kazanmak 40 hamlede kazanmaktan daha iyi değildir. Bunun yerine başka bir açılış oynarsanız, satrancınızı daha hızlı ilerletirsiniz.
Son tavsiyelerimiz:
1.e2-e4 e7-e5 2.Ff1-c4’den sonra, Ff8-c5 yerine Ag8-f6 oynamak daha güvenlidir. Şimdi Beyaz Vd1-h5 oynarsa basitçe Veziri alırsınız ve Vd1-f3 oynarsa Ab8-c6 ve mümkünse Ac6-d4 oynar.
Gene 1.e2-e4 e7-e5 2.Vd1-f3’den sonra Siyahın en basit hamlesi Ag8-f6’dır.

YARDIMCI İPUÇLARI
1.ÇOBAN MATINI NASIL ENGELLEYECEĞİNİZİ BİLDİĞİNİZDEN EMİN OLUN. 1.e2-e4 e7-e5 2.Vd1-h5’den sonra önce e Piyonunu korumalısınız: Ab8-c6.3.Ff1-c4’den sonra f Piyonunuzu korumalısınız: g7-g6,Vd8-e7 veeya Vd8-f6. Rok atana kadar HER ZAMAN f7 karenize dikkat ediniz.
2.KENDİNİZ ÇOBAN MATI YAPMAYA ÇALIŞMAYIN: Veziri erkenden oyuna sokmak iyi fikir DEĞİLDİR .
3. Tuzak yapmak için oynamayın. Her zaman rakibinizin en iyi hamleyi bulacağını varsayın.
4.Eğer rakibiniz Vezirini erkenden oyuna sokarsa:Saldırmak için HAFİF TAŞLARINIZI kullanın – Atlar ve Filler.
5.ŞAT‘yi her oyunun her hamlesinde hatırlayın: Bunu hem kendinizin hem de RAKİBİNİZİN ŞAHLARINA, TAŞ ALIŞLARA ve TEHDİTLERE bakmak için kullanın

Satranç Oynamayı Öğreniyorum seti sayesinde video dersler ile satranç oynamayı en doğru ve hızlı şekilde öğrenebilirsiniz. Üç kez A Olimpiyat Milli Takımında yer alan FM Selim Gürcan’ın dersleri satranca başlamak için doğru adres!