Philidor 1749
[Ali Tamur]

Kale+Fil'e karşı Kale, piyonsuz oyun sonları içinde en sık rastlanan ve en çok hata yapılanlardan biridir. Bu tür oyun sonlarına bir iki saat çalışarak yapacağımız "yatırımın" meyvesini ömür boyu toplayabiliriz. Blöfçünün Rehberi Kale + Fil'i olan tarafın beyaz, kalesi olan tarafın siyah olduğunu varsayalım. a)Oyun genellikle beraberedir. b)Siyah şah bir köşeye ya da kenara çok yakınsa hemen bir şey görünmüyorsa bile durum kayıp olabilir. c)Siyah bu oyun sonunu iyi bilmiyorsa, berabere yapabilmesi çok zordur. d)Beyaz bu oyun sonunu iyi bilmiyorsa kazanç durumda bile kazanması zordur. Beyazın temel kazanç planı için ilk konuma bir göz atalım: 1.Kf8+ Ke8 2.Kf7 Ke2 Siyah kalesini hep e2'de tutabilseydi berabere yapabilirdi. Beyaz önce bir bekleme hamlesiyle siyah kaleyi e1'e gönderiyor:
	[Siyah kale e hattında oynamak zorunda: 2...Sc8 3.Ka7 Kd8+ 4.Sc6 Sb8 5.Kb7+ Sa8 6.Kb1 Sa7 7.Sc7]
	[2...Ke3 hamlesinden sonraki durum şimdi 7. hamleden sonra oluşacak durumun simetriğidir: 3.Kd7+ Se8 4.Ka7 Sf8 5.Kf7+ Se8 6.Kf4 Kd3 7.Kg4]
3.Kh7 Ke1 Beyazın kazanç planı kaleler f7,e1'de iken Ff3, ya da b7,c1'de iken Fb3 yapmak: 4.Kb7 Kc1 5.Fb3! Kc3 kalesini 3. hatta çıkarmak zorunda kaldı.
	[5...Sc8 6.Kb4 Sd8 7.Kh4 Ke1 8.Fa4 Sc8 9.Kb4 fikir 10.Fd7
		(9.Fc6 Kd1+ 10.Fd5 Sb8 11.Ka4 yolu da kazanır.)]
6.Fe6 Kd3+ 7.Fd5 Kc3
	[7...Sc8 8.Ka7]
8.Kd7+ Sc8
	[8...Se8 9.Kg7]
9.Kh7 Sb8 10.Kb7+ Sc8 11.Kb4 Sd8
	[11...Kd3 12.Ka4]
12.Fc4 1-0

Rogers - Illescas
1996
[Ali Tamur]

Bu oyun sonunun genellikle berabere olduğunu söylemiştik. Siyahın Philidor durumuna düşmemek için yapabileceği iki tür savunma var, fili (önceden) açmaza almak (Cochrane savunması) ve 2. yatayda beklemek. Birincisi için yandaki diyagrama bakalım: Siyah fili açmazda tutarak beyaz şahın yanaşmasını engelliyor. 1.Sd5 Sa3 Siyah şahını beyazın gittiği yönün tersine götürüyor. 2.Fd3 Kb4 Siyah şahını 1. dikeyden kurtarıyor. 3.Kh8 Kg4 4.Fc4 Sb4 5.Fe2 Kg7 6.Kb8+ Sc3 7.Kc8+ Sd2 8.Ff3 Se3 9.Kc3+ Sd2 10.Ka3 Kd7+ 11.Sc4 Kc7+ 12.Sd4 Kd7+ 13.Fd5 Kd8 Başlangıç pozisyonunun 90 derece dönmüş hali oluştu. Siyah kalan hamlelerde de başarılı savunmasına devam ederek 116. hamlede yarım puanını aldı: 14.Ka2+ Sd1 15.Se4 Sc1 16.Fc4 Kd2 17.Ka8 Kd7 18.Fd3 Sb2 19.Kb8+ Sc3 20.Kc8+ Sb4 21.Fc4 Kh7 22.Fe6 Kh4+ 23.Sd5 Kh5+ 24.Sd6 Kh6 25.Kc4+ Sa3 26.Kc3+ Sb2 27.Kg3 Sc2 28.Se5 Kh8 29.Ff5+ Sd2 30.Ka3 Ke8+ 31.Sf4 Kf8 32.Kd3+ Sc1 33.Kd5 Sb2 34.Se3 Sc3 35.Fe4 Kh8 36.Kc5+ Sb4 37.Sd4 Kh4 38.Kc1 Sb5 39.Kb1+ 1/2-1/2

Norri - Atalik
www.satrancokulu.com, 1997
Round 3 [Ali Tamur]

İkinci savunma şahı ve kaleyi 2. sırada tutarak pasif savunmaya çekilmek. Aşağıdaki diyagrama bakalım: 87.Kd2!
	[Cochrane savunması için kaleyi yukarı açacak vakit yoktu: 87.Kc8 Kb2+ 88.Sf1 Kf2+ 89.Se1 Sd3]
87...Kh5 88.Kc2 Kh2+ 89.Sd1 Kh1+ 90.Se2 Kh2+ 91.Sd1 Kh3 92.Se2 Fc3 Durum umutsuz görünüyor ancak, beyaz pat olanağından yararlanarak partiyi kurtarır: 93.Sd1! Kh1+
	[93...Sd3 94.Kd2+]
94.Se2 Sd4 95.Sf3 Kf1+ 96.Kf2 Ka1 97.Sg4 Ka8 98.Kg2 1/2-1/2

Haznedaroglu, Kivanc - Gelashvili, Tamaz
www.satrancokulu.com, 2002
[Ali Tamur]

Bu üç temel durumu biliyorsanız ve yeterli zamanınız da varsa bu oyun sonunu her iki renkle de güvenle oynayabilirsiniz. Ancak, uyaralım, pratikte çok iyi oyuncular bile defalarca hatalar yapabiliyorlar. Kıvanç, zor bir oyun sonunu başarıyla müdaafa ederek yandaki diyagrama gelmeyi başardı. Oyunun devamında ise iki taraf da defalarca hata yaptı ve oyun berabere ile beyaz kazanır arasında gitti geldi. Maalesef son hatayı, hem de 50 hamlenin dolmasına birkaç hamle kala yapan Kıvanç oldu. 80...Sc5 81.Se7 Ka4 82.Fe6 Ka6 83.Kd5+ Sb4 84.Sf6 Ka5 85.Kd1 Sc3 86.Fd5 Sc2 87.Kd4 Kc5 88.Se5 Kc8 89.Ka4 Kh8 90.Sd4 Kh4+ 91.Fe4+ Sb3 92.Ka8 Sb2 93.Kb8+ Sa1 94.Sd3 Siyah şahını gerekmediği halde köşeye soktu. Durum hala berabere ama çok çok dikkatli olmak şartıyla. 94...Kh2?? Artık değil! Berabere yapan tek hamle 94...Şa2 ile köşeden çıkmak idi. 95.Sc3! Kb2! Uzatan tek hamle. 96.Fb7 Sb1 97.Fe4+ Sa1 98.Kg8??
	[Tek kazanç fikri 98.Ka8+ Ka2 99.Kc8 Kb2
		(99...Ka3+ 100.Sc2 Ka2+ 101.Sc1 Ka3 102.Kc7 Ka5 103.Kc3 Ka2 (103...Ka4 104.Fd5 Ka7 105.Fc4 Ka8 106.Kb3) 104.Kc5 Ka3 105.Ff3 Ka2 106.Ke5 Kf2 107.Fd1 Kb2 108.Kc5 Aşağıdaki üncü diyagrama bakınız)
	100.Fc2 Ka2 101.Kh8 Kb2
		(101...Ka5 102.Kh1+ Sa2 103.Fb3+ Sa3 104.Ka1#)
	102.Kg8]
98...Kb3+ 99.Sc4 Kb6 100.Kg1+ Sa2 101.Fd5 Kb1?? 102.Şc3+ Şa1 ve sonra kaleyi oynamak kazanırdı.
	[101...Sb2]
	[101...Sa3]
102.Kg8?? Sb2 tekrar = 103.Fe4 Ke1 104.Kb8+ Sa1??
	[104...Sa2]
	[104...Sa3]
105.Fd3 Kc1+ 106.Sb3 Kc8 107.Kb4 Kb8 108.Fb5 Sb1 109.Sc3+ Sc1 110.Kf4 Kd8 111.Fc4 Kd2 112.Kf1+ Kd1 113.Kf2 Philidor pozisyonu oluştu. 113...Kd8 114.Kg2 Kd1 115.Fd3??
	[115.Fe2! Kh1 116.Kg8 Kh3+ 117.Fd3 Kh1 118.Ka8 hemen mat ediyordu]
115...Kd2?? 116.Kg1+ Kd1 117.Kg8 Kd2 118.Kb8 Kc2+ 119.Sd4 Kb2 120.Kh8 Kb7?? 120...Kd2 ya da 120... Şd2 ile ikinci sıra savunması eşit olurdu 121.Sc3 Şimdi beyaz kazanç konumda ama 50 hamle daha önce dolacak. 121...Kc7+ 122.Fc4 Kd7 123.Kh2 Kd1 124.Fb3 Kg1?? Son hata. 124...Ke1'den sonra oyunu kalan 6 hamle içinde kazanmak mümkün olmazdı

Beyaz oynar berabere
www.satrancokulu.com
[Ali Tamur]

Philidor Pozisyonu Ne Zaman Kazanç? Diyagram 1'de şahlar d sütununda iken beyazın nasıl kazandığını gördük. Philidor pozisyonu a,c,d,e,f ve h sütunlarında oluşunca beyaz kazanır, ancak b ve g sütununda oluşursa durum beraberedir! Diyagramda, Beyazın kazanabilmesi için arada kaleyi sağ tarafa açması lazım ama yer yok. Siyahın f sütununda beklemesi yeterli. Örneğin: 1.Kb7 Kf2 2.Kb1
	[2.Kh7 Kf1]
2...Kf3 3.Kg1 Ka3 4.Kh1
	[4.Ff6 Sf8]
4...Ka7 5.Ff6 Kg7+ 1/2-1/2

PGN...